FATIH (IMO: 9503770, MMSI: 271046008) gemisi 2011 yılında inşaa edilmiş olan ve halen Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın sahibi ve işletmecisi olduğu altıncı nesil ultra derin deniz sondaj gemisidir.
Fatih Sondaj Gemisi ve diğer sondaj gemileri ile ülkemizin ihtiyaç duyduğu petrol ve doğalgaz ihtiyacını gidermek için denizlerin derinliklerinde arama çalışmalarına tüm hızıyla devam edilmektedir.
Sondaj gemileri, açık denizlerde yeni petrol ve gaz kuyularının sondajını yapmak için kullanılmaktadır. Bu çalışmalarını, derin su ve ultra derin su uygulamaları ile gerçekleştirirler. Ülkemizde ise, 4 tane gelişmiş özelliklere sahip sondaj gemisi bulunur.
Ülkemizin ilk operasyonel sondaj gemisi olan Fatih, ismini tarihimizin en önemli padişahlarından biri olan Fatih Sultan Mehmet’ten almıştır. 6. nesil seviyeye sahip olan Fatih sondaj gemisi, sunduğu özellikler ile ülkemizde enerji kaynakları rezervi açısından oldukça önemli adımlara imza atmıştır. 200’den fazla personele sahip olarak çalışmalarını gerçekleştirmekte ve aktif bir şekilde deniz sondajını yürütmektedir.
Üretildiği ilk zamanlar, teknolojisinin ötesinde bir performans göstermiştir. Gemi üzerinde yapılan teknolojik geliştirmeler öncesinde dahi başarısı ile adından söz ettirmiştir. Sonrasında sondaj ekipmanları ve kuyu kontrol sistemleri, dinamik pozisyonlama sistemleri, itici ve jeneratörlerde yapılan çeşitli aksamların geliştirilmesi ile diğer gemiler arasında belli bir başarıya yükselmiştir.
Ülkemizin İlk Yerli Sondaj Gemisi: Fatih Sondaj Gemisinin Teknik Özellikleri
En gelişmiş teknolojiler ile üretilen Fatih sondaj gemisi, 6. nesil seviyeye sahiptir. Yüksek kalitedeki gemilerde bulunan bu seviye, ultra derin deniz sondajı yapabilme imkânı sunmaktadır.
Fatih sondaj gemisi, aynı özellikleri taşıyan 16 geminin arasında en iyi özelliklere sahip 5 gemi arasında bulunmaktadır. Böylelikle Fatih gemisi, ülkemiz için önemli bir konumda olmaktadır. Dikkat çekici özelliklerinden bir tanesi de, dünyanın en derin çukuru olarak bilinen Mariana çukurundan daha derine sondaj çalışması yapmasıdır. 12 bin 120 metre derinliğe sahip bir alanda yüksek basınç ile deniz sondajını gerçekleştirir. Ultra derin deniz sondaj gemisi özelliğine sahip olmaktadır.
Bu geminin uzunluğu 229 metredir. 51 bin 283 gros ton ağırlığa sahip Fatih, aynı zamanda 36 metre genişliğe de sahip olmaktadır. Gemi üzerinde, iki tane sondaj kuleleri bulunur. Bu kuleler, 64 metre yüksekliğindedir. Ayrıca sondaj kuleleri, 1750 tona kadar yük kaldırabilmektedirler.
Geminin kapasitesi ise, 34 bin 256 devyet olmaktadır. Tüm bu teknik özelliklerin yanında, Fatih sondaj gemisinin maksimum hızı ise saatte 15,9 kilometre, serviste ise saatte 13.3 kilometre olarak belirtilmiştir.
Fatih sondaj gemisinde, aktif konumlandırma sistemi bulunur. Bu sistem sayesinde, 6 metreye kadar çıkabilen dev dalgalarda bile sabit bir şekilde kalabilmektedir. Yani yüksek dalga boylarında, sondaj çalışmalarını sorunsuzca sürdürebilme özelliğine sahip olmaktadır.
Fatih Sondaj Gemisinin Tarihi
Türkiye enerji kaynakları bakımından dışa bağımlı bir haldeydi. Bu açığın kapatılması ve yeni enerji kaynaklarının bulunabilmesi için yerli bir sondaj gemisi mavi sularda faaliyete başladı. Bu noktada Türkiye’nin ilk yerli sondaj gemisi Fatih, 2017 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı şirketi tarafından satın alınıp, 2018 yılında ise ilk kez Akdeniz sularına konuldu.
Fatih sondaj gemisi kaç para?
Gemi 2011 yılında Güney Kore’nin Ulsan bölgesinde Hyundai Heavy Industries tarafından inşa edilmiştir. Üretimi için tam olarak, 860 milyon dolar harcanmıştır. Aynı yıl içerisinde denize indirilmiştir. 210 milyon dolar karşılığında 2016’da, Chalfont Shipping'e satıldı.
İlk başlarda Deepsea Metro II adı ile anılan bu gemi, Chole Mardin’e ait olmaktaydı. 2018 yılına kadar ise Marshall adaları bayrağıyla, Norveç’te Odfjell Drilling tarafından işletilmiştir. Sonrasında 2017 yılında TPAO tarafından Odfjell Drilling’den satın alınmış ve 1 Ocak 2018’de Kocaeli’ne getirilmiştir.
Türkiye Petrolleri'nin 154 milyon dolara satın alarak adını Fatih olarak değiştirdiği derin deniz sondaj gemisi Deepsea Metro II'nin kardeşi Deepsea Metro I, 262.5 milyon dolara satıldı. TPAO envanterine katılan sondaj gemisi, ülkemiz için oldukça değerli olup ilk yerli sondaj gemimiz olmaktadır. 2018 yılına Mayıs ayında ise geminin ismi değiştirilerek, Fatih olmuştur.
Özellikleri sayesinde, kendi kategorisinde bulunan gemiler arasından kolay bir şekilde ayrılarak, dünyanın en iyi ve yüksek teknolojiye sahip gemileri arasında dereceye girmiştir. Aynı zamanda gemi, 6. nesil teknoloji denilen üst düzey bir teknoloji İle üretilmiştir. Heybeti ve uzunluğu ile dikkat çeken gemi neredeyse Eiffel kulesi kadar bir uzunluğa sahiptir.
Fatih sondaj gemisi ilk sondajını, Alanya -1 adlı kuyuda gerçekleştirmiştir. Daha sonra çalışmalarına Finike-1 kuyusunda devam etmiştir.
Gemi tarihimiz açısından önemli olan İstanbul’un fethinin 567. yıl dönümünde, ilk milli sondaj çalışmasını gerçekleştirmek için Haydarpaşa limanından Karadeniz’e doğru hareket etmiştir. Fatih sondaj gemisinde bulunan sondaj kuleleri ise, İstanbul boğazından geçebilmek için sökülmüş ve tekrardan monte edilmesi için Trabzon limanına götürülmüştür.
Sakarya gaz sahasında yaptığı çalışmalar ile birlikte ün kazanan ve ciddi bir başarıya imza atan gemi, yeni rezerv arayışlarını sürdürmektedir. Ayrıca Fatih sondaj gemisi Amasra-1 kuyusunda da cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan verilere göre, 135 milyar metreküp doğalgaz keşfini gerçekleştirmiştir. Gemi, mavi vatanın her bir karışını gözetilmesine katkı sağlıyor ve diğer sondaj gemileri ile birlikte aktif bir faaliyet gösteriyor.
Fatih Sondaj Gemisi Şu Anda Nerede
Türkiye’nin en büyük doğalgaz keşfinin yapılması ile birlikte bu keşfe imza atan Fatih sondaj gemisinin şuanda nerede olduğu merak edilmektedir. Fatih sondaj gemisi 20 temmuz 2022 yılında başladığı keşifleri sayesinde Tuna-1 kuyusunda 320 metreküp doğalgaz rezervi keşfetmiştir. Bu keşif ise Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin en büyük doğalgaz keşfi olarak ifade edilmiştir. Daha önceleri Tuna-1 olarak adlandırılan ve şimdilerde Sakarya gaz sahası olarak isimlendirilen alanda, tüm doğalgaz çalışmaları tamamlanmıştır.
Fatih sondaj gemisi halen Karadeniz ve çevresinde sondaj çalışmalarına devam etmektedir. Bölgede aktif bir çalışma yürütmektedir. 2020 yılında çıkarılan doğalgaz rezervi oldukça kaliteli olup, bulunan doğal gaz ileride büyük kazanç elde edilmesine olanak sunacaktır.
Sakarya gaz sahası projesi kapsamında açılan kuyulara ek olarak, gemi çalışmalarını Türkali-6 kuyusunda da sürdürmüştür. Bölgede sondaj çalışmaları için yapılan hazırlıkların tamamlanmasının ardından diğer kuyulardan biri olan Türkali-7 kuyusunda da çalışmaları aktif bir şekilde yürütmüştür.
Bakanın açıklamaları, dağıtım hattının deniz tabanına düzenlenmesi ile birlikte sondaj işlemlerinin 2022 yılına çeyreği kapsamında hızla artacağı yönündedir. Fatih sondaj gemisi ile ilgili yapılan açıklama ise, keşif amaçlı bir kuyunun daha açılacağı ve sondaj işlemlerinin hızla devam edileceğidir.
Fatih gemisi şu anda Türkiye petrolleri anonim ortaklığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Gökçebey-1 kuyusunda çalışma yürütmektedir. Karadeniz’de yeni bir arama kuyusu olan Gökçebey’de, hız kesmeden sondaj çalışmalarına devam edilmektedir. Günümüze kadar Fatih sondaj gemisi, toplamda 540 milyar metreküp doğalgaz keşfini gerçekleştirmiştir. Ayrıca Fatih gemisi ile birlikte Türkiye’de yer alan diğer Yavuz, Kanuni, Abdülhamid sondaj gemileri de, denizlerin derinliklerinde hidrokarbon arama çalışmalarını sürdürmektedir.
26.12.2022 tarihi itibarıyle Fatih Sondaj Gemisi Çaycuma - 1 kuyusunda, yeni keşifle anılıyor. Zonguldak Çaycuma ilçesi açıklarında yer aldığı bilinen Çaycuma 1 kuyusu sondajından 58 milyar metreküplük doğal gaz rezervi bulunduğu açıklandı.
Ülkemiz için oldukça önemli olan 4 sondaj gemisi, milli enerji politikasına uygun olarak hareket etmektedir. Mevcut olan hidrokarbon potansiyelinin ortaya çıkarılmasında etkili olan sondaj gemileri, her geçen gün kazılan kuyularda rezerv çalışmalarını gerçekleştirir.
Fatih sondaj gemisinin genel amacı, ülkenin hidrokarbon enerji ihtiyacını en aza indirebilmek için mavi sularda hidrokarbon araştırması yapmak ve ülkenin dışa bağımlı durumunu düzeltebilmektir. Bugüne kadar amacı doğrultusunda pek çok başarılı faaliyet gerçekleştirmiştir ve aynı zamanda Fatih sondaj gemisi enerji potansiyelini arttırmak adına keşif çalışmalarını hâlen yürütmektedir.
Türkiye'nin ilk milli sondaj gemisi "Fatih" özellikleri nedir?
Güney Kore'de 2011 yılında denize indirilen Fatih, 6. nesil olarak adlandırılan yüksek bir teknolojiye sahip.
"Refit" edilme sürecinde, sondaj ekipmanları, kuyu kontrol sistemleri, dinamik pozisyonlama kumandaları, gemi iticileri ve yardımcı jeneratörlere kadar tüm detayları tekrar elden geçen ve yenilenen Fatih, kendi sınıfındaki 16 gemi arasından ayrışarak böylesine yüksek teknolojiye sahip dünyanın ilk 5 gemisi arasına girdi.
Marina Çukuru olarak adlandırılan ve 12 bin 200 metre derinlik ile dünyanın en derin çukuru olarak bilinen bu çukurdan daha fazla derinlikte, çok yüksek basınç şartlarında olasa bile derin deniz sondajı yapabilme kabiliyeti bulunan Fatih'in uzunluğu neredeyse bir Eyfel Kulesi kadar.
Fatih'in, 64 metre yüksekliğindeki sondaj kulesinin uzunluğu, 67 metre uzunluğa sahip Galata Kulesi'ne yakın. Fatih'in iki kulesi, toplam 1750 ton yük kaldırma kapasitesine sahip.
Aktif konumlandırma sistemi sayesinde boyu 6 metre olan dalgalı deniz şartlarında bile stabil kalarak görevlerini sürdürebilme özelliği bulunan Fatih, bu üst düzey teknolojik özellikleriyle en zorlu koşullarda tüm görevlerini başarıyla tamamlayarak başarısı tescil edilmiş bir gemidir.
Güncelleme 08.05.2023: Fatih Sondaj Gemisi, Sakarya Gaz Sahası’ndaki yeni tespit edilen Amasra-3 kuyusunda sondaja başladı.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından duyurulan güncellemeye göre, Fatih Sondaj Gemisi'nin, Sakarya Gaz Havzasında bulunan yeni tespit kuyusu olan Amasra-3'te sondaja başladığı iletildi.